Flanders Field American Cemetery is de enige Amerikaanse begraafplaats van de Eerste Wereldoorlog in België. Op wens van de nabestaanden werden de soldaten in het buitenland begraven of gerepatrieerd naar een militaire of gemeentelijke begraafplaats dichter bij huis. In totaal vonden 368 soldaten in Waregem hun laatste rustplaats en nog eens 43 staan vermeld op de Muur van de Vermisten.
Op 6 april 2017, 100 jaar na de Amerikaanse oorlogsverklaring, werd een nieuw bezoekerscentrum geopend op de Amerikaanse begraafplaats. Het gebouw waarin het bezoekerscentrum is ondergebracht deed tot begin jaren 2000 dienst als conciërgewoning voor de Amerikaanse beheerder. Vandaag kom je hier als bezoeker meer te weten over de Amerikaanse betrokkenheid tijdens de Eerste Wereldoorlog in België en het ontstaan van de begraafplaats. Daarbij is er eveneens aandacht voor persoonlijke verhalen van de gesneuvelde soldaten.
Memorial Day
Ieder jaar, op de zondag voor de laatste maandag van mei, wordt op de begraafplaats de herdenkingsdag Memorial Day gehouden voor de Amerikaanse oorlogsslachtoffers. Op 30 mei 1927 vloog Charles Lindbergh over deze begraafplaats in zijn Spirit of St. Louis om zijn gevallen landgenoten te groeten en bloemen over hun graven uit te strooien. Dit gebeurde 9 dagen na zijn historische vlucht over de Atlantische Oceaan.
Elk jaar zorgen de 'singing children' voor een pakkend eerbetoon tijdens deze ceremonie door het Belgische en Amerikaanse volkslied te zingen. Luister hier naar hoe deze Waregemse schoolkinderen het Amerikaanse volkslied brachten in 2009 [beluister het fragment].
100 jaar singing schoolchildren
Tijdens Memorial Day zingen lokale schoolkinderen het Belgische en Amerikaanse volkslied. In 2023 vierden we de 100ste editie Singing Schoolchildren met een zangreünie aan het stadhuis.
Traditie van singing schoolchildren
Begraafplaats
In 1924 werd architect Dr. Paul P. Cret uit Philadelphia, Pennsylvania aangestedl om de begraafplaatsen in Europa aan te leggen. In 1930 werd begonnen met de bouw van de kapel. De begraafplaats werd, samen met de herdenkingsmonumenten in Kemmel en Oudenaarde, officieel ingehuldigd op 8 augustus 1937. Vanaf de mooie ijzeren poort aan de ingang leidt een kleine, met linden afgeboorde laan naar de 'Memorial Chapel' in het midden van het domein. Links kom je langs de Visitor's Room en rechts langs de vlaggemast, waar dagelijks de Amerikaanse vlag wordt gehesen, op een 15 meter hoge mast.
Op het einde van de kleine laan leiden treden naar de hoek van een verzonken grasplein, met in het midden een indrukwekkende kapel. Bij het betreden van de kapel vindt men de namen van 43 Amerikaanse soldaten, die in een naamloos graf rusten, gebeiteld in rozig getinte marmeren panelen. Parallel hebben we vier identieke verdelingen van de begraafplaats. Vanuit het midden leiden stapstenen naar de drie andere hoeken, naar een kleine met bomen omzoomde ruimte, waar een versierde urne op een voetstuk rust, met daarin gesculpteerd de kentekens van de vier Amerikaanse divisies welke in België gestreden hebben. De vier identieke verdelingen tellen elk 92 graven in witte marmer. 21 van deze 368 graven bergen de lichamen van onbekende soldaten.
Adopt a Grave
Het initiatief Adopt a Grave staat open voor iedereen die dit wil. Door het invullen van een aanvraagformulier kan je één van de 368 graven of één van de 43 namen op de Muur der Vermisten kiezen, voor zover dit nog niet door iemand anders geadopteerd is. Bedoeling is dat men extra aandacht schenkt aan het graf van de gesneuvelde soldaat door er bijvoorbeeld op Memorial Day een bloemetje te leggen. Daarnaast moedigen The American Legion en het Flanders Field American Cemetery iedereen ook aan om wat nader onderzoek te doen naar (de eenheid van) de soldaat en/of militaire geschiedenis.
Wie ook geïnteresseerd is, kan zijn/haar aanvraagformulier afhalen in het bezoekersgebouw van het Flanders Field American Cemetery of downloaden via deze link. De aanvragen zijn beperkt tot één graf/naam per persoon. Elk jaar wordt er tevens een adoptieceremonie ingericht op de begraafplaats.
Praktisch
De begraafplaats en het bezoekerscentrum (Wortegemseweg 117) zijn dagelijks gratis te bezoeken van 9.00u. tot 17.00u. De begraafplaats is enkel gesloten op Kerstmis en Nieuwjaar. Rondleidingen voor scholen of groepen kan je aanvragen via flanders-field@abmc.gov.
Klik hier om de Engelstalige website van de American Battle Monuments Commission over de Amerikaanse begraafplaats in Waregem te bezoeken.
In Flanders fields,the poppies blow
Between the crosses, row on row
That mark our place, and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the Dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders Fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high,
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders Fields.
De American Battle Monuments Commission is verantwoordelijk voor de inrichting en het onderhoud van de begraafplaats en de herdenkingskapel. De ruitvormige begraafplaats beslaat een oppervlakte van twee hectare. Vanaf de smeedijzeren poort loopt een breed grindpad naar het centrale herdenkingsmonument, de kapel. Rechts van het pad wappert de Amerikaanse vlag. De mast rust op een indrukwekkende bronzen sokkel, ontworpen door Egerton Swartwout en versierd met bladeren, vlinders, schelpen en eikels.
Vanuit elke hoek van de begraafplaats heeft men een ongehinderd zicht op de witte natuurstenen herdenkingskapel. Ze is versierd met gestileerde pilasters en afgewerkt met een indrukwekkende, doorlopende kroonlijst, een smallere trommel met een fijnere kroonlijst met vier leeuwenkoppen, dienend als waterspuwers. Het herdenkingsmemoriaal is toegankelijk via een zware bronzen deur, gedecoreerd met een verguld kruis en omgeven door eikentakken en stralen. Bovenaan enkele treden staat een wit en zwart marmeren altaar.
Vier symmetrisch aangelegde perken en paden omarmen het achthoekige platform waarop de herdenkingskapel staat. Elk perk bevat telkens 92 witmarmeren grafstenen in de vorm van een Latijns kruis. Voor joodse militairen werd een grafzerk in de vorm van een davidster voorzien. Tussen deze perken leiden drie paden via stapstenen naar aparte, iets lagergelegen tuindelen in de hoeken van de ruitvorm. Hier staat telkens, op een witte sokkel, een decoratieve vaas waarop de kentekens gebeiteld staan van de vier Amerikaanse divisies die in België vochten.
Achter deze vier parken loopt een opmerkelijk groenscherm, opgevat als een rustige, symmetrisch aangelegde tuin met veel graspartijen, hagen, struiken en bomen. Een grote verscheidenheid aan inheemse en uitheemse plantensoorten springt in het oog.
In 2009 werd bij ministerieel besluit het Flanders Field American Cemetery and Memorial als een monument beschermd.
Het beschermingsbesluit legitimeert zich enerzijds vanwege de militairhistorische waarde van de begraafplaats. Het Flanders Field American Cemetery is de enige Amerikaanse begraafplaats in Vlaanderen, en de enige Amerikaanse begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog in België. Het
telt 368 graven.
Anderzijds is ook haar artistieke en in het bijzonder de architectuurhistorische waarde van belang. De architecturale elementen van de gedenkkapel, de toegangszuilen, de vazen en de vlaggenmast worden versterkt door de symmetrische tuinaanleg, van zowel de grafperken als de achterliggende groenschermen.