
Centraal op de Markt van Waregem staat de de dekanale kerk, ofwel de Sint-Amandus en Sint-Blasiuskerk.
Van houten bouwsel tot driebeukige hallenkerk
In 1119 was Waregem een volwaardige parochie onder het bisdom Doornik, vermoedelijk met een houten kerkje. In de tweede helft van de 12e eeuw kwam er een stenen, driebeukig romaans kruiskerkje. Daarvan bleven enkel de onderbouw van de toren en enkele muuraanzetten bewaard. De fundamenten ervan werden bij opgravingen in 1984 teruggevonden.
Rond 1500 werd het kerkje grondig veranderd en uitgebreid, met onder meer de aanbouw van het koor en de bovenbouw van de toren. Deze veranderingen gebeurden in gotische stijl. Door opvolgende verbouwingen en herstellingen evolueerde de kerk aan het begin van de 19e eeuw naar een driebeukige hallenkerk, onder andere na de verbreding van de noordbeuk.
Ook tijdens de 19e eeuw werden heel wat veranderingen aan/voor de kerk:
- 1838: de kerk wordt 12 meter langer
- 1858: de 58 meter hoge toren wordt een beschermd monument
- 1868: bouw van de neogotische voorgevel naar een ontwerp van de architect Croquison.
Huidige vorm sinds restauratie na WOI
Bliksem, brand en ook oorlogen zorgen ervoor dat verbouwingen uit vorige eeuwen worden aangepast. Na de verwoestingen in de einddagen van de Eerste Wereldoorlog in oktober 1918 werd de kerk grondig gerestaureerd. Belangrijke wijzigingen aan de gevel en de torenbekroning gaven de kerk haar huidige vorm.
In de bekleding van het hoogkoor werden rijk gesculpteerde panelen van een 18e-eeuwse communiebank ingewerkt. Het altaar bevat gelijkaardige panelen. De biechtstoelen dateren net als het grootste deel van de lambrisering uit de tweede helft van de 18e eeuw. De beelden in de kerk zijn daarentegen betrekkelijk recent en dateren bijna allemaal van de 19e en 20e eeuw.
De laatste decennia gaat de aandacht vooral uit naar de opsmuk van het interieur: schilderen, pleisterwerken, grote koperen luchters, nieuwe gebrandschilderde ramen en de restauratie van het 4380 pijpen tellende orgel.
Op weg naar een beiaard
Met de gerichte aankopen van verschillende klokken (vooral uit ontwijde kerken) is het bovendien de bedoeling om op termijn een echte beiaard te installeren in de klokkentoren. Anno 2025 hangen er al 10 klokken in de toren: Maria (1500 kg), Amandus (1026 kg), Blasius (700 kg), Franciscus (455 kg), Maria (320 kg), Rachel (230 kg), Henricus (185 kg), Anna-Helena (170 kg), O.L. Vrouw (101 kg) en Donatus (85 kg).